Laat ik nu altijd gedacht hebben dat het liedje kortjakje ging over een ziekelijke doch rijke en zeer vrome vrouw!
Nou ik kan je vertellen dat dit beeld vandaag helemaal aan duigen ligt. De Nederlandse Liederenbank heeft, naar het lijkt, het eerste volksliedje dat gaat over kortjakje. Dit lied dateert uit het jaar 1700.
Altijd is Kortjakje ziek, Midden in de week en Zondags niet, Dan gaet zy haer hert versterken staat er in de tekst van dit lied.
Dat zij altijd ziek was, kwam door de drank en haar werk bij de openbaren toiletten (in die tijd de secreten genoemd), waardoor zij zich vaak ziek voelde en niet wilde werken. Nergens in het lied wordt duidelijk dat ze rijk was en een boek vol zilverwerk kon bezitten. Nee sterker, ze had een kort jakje, dat aangaf dat ze armoedige slecht geklede vrouw was. Overigens werd de aanduiding kortjakje in die tijd ook wel gebruikt voor gespuis of schorriemorrie.
Of ze vroom was? Ik weet het niet. Haer hert versterken zou op kerkbezoek kunnen duiden, maar ook op het nemen van een hartversterkertje -> dus jenever.
In de loop der jaren is het liedje van tekst veranderd. De tekst die ging over haar drankmisbruik is verdwenen, haer hert versterken is kerkbezoek geworden met een boek met zilverwerk (bijbel met zilverbeslag). Het wordt in het liedje niet duidelijk of het ziekzijn van kortjakje geveinsd wordt of dat ze werkelijk ziek is en op zondag al haar kracht bijeen raapt om naar de kerk te kunnen.
Maar kortjakje of niet........ Old & Smiley heeft een aantal vrome boeken met zilverwerk en ook met goudwerk.
